Ile będę zarabiać jako pielęgniarka?
Zawód pielęgniarki to jedna z najbardziej podstawowych profesji w służbie zdrowia. Zadania wykwalifikowanych pielęgniarek to dbanie o komfort i higienę pacjentów oraz udzielanie im wsparcia, przygotowanie i dezynfekcja sal operacyjnych i łóżek pacjentów oraz asystowanie lekarzom podczas zabiegów operacyjnych. Uwarunkowania prawne związane z wykonywaniem zawodu pielęgniarki reguluje ustawa z dnia 15 lipca 2011 roku o zawodach pielęgniarki i położnej. Kształcenie pielęgniarek od 2001 r. odbywa się na studiach wyższych. Na mocy ustawy z dnia 3 lutego 2001 r. o zmianie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej zostało przyznane prawo pielęgniarek do uzyskania dyplomu ukończenia studiów wyższych. Zmiana ta wpłynęła także na wzrost prestiżu pielęgniarek i podniesienie poziomu ich wykształcenia, bowiem wcześniej pielęgniarki uzyskiwały kwalifikacje już po odbyciu kształcenia w liceum medycznym i jednocześnie wykształcenie średnie. Kształcenie pielęgniarek odbywa się na trzech poziomach: studiów licencjackich I stopnia (tytuł zawodowy licencjat pielęgniarstwa), magisterskich II stopnia (tytuł zawodowy magister pielęgniarstwa) oraz doktorskich III stopnia (tytuł zawodowy doktor nauk o zdrowiu). Pielęgniarki i pielęgniarze są zobowiązani do ciągłego doszkalania się poprzez kursy specjalizacyjne, kończące się egzaminem państwowym, kwalifikacyjne, specjalistyczne i doszkalające. Aby uzyskać kwalifikacje do pełnienia zawodu pielęgniarki lub pielęgniarza należy spełnić szereg kryteriów. Studia pielęgniarstwo I stopnia trwają przynajmniej 6 semestrów i obejmują 4750 godzin zajęć praktycznych i praktyk zawodowych. Przyszły pracownik w tym zawodzie musi także spełniać łącznie następujące kryteria:a/ posiadać obywatelstwo polskie.b/ posiadać pełną zdolność do czynności prawnych.
c) odbyć wymagany staż podyplomowy.
d) posiadać dyplom ukończenia kierunku pielęgniarstwo polskiej uczelni wyższej lub równoważny dyplom zagraniczny.
e) nie posiadać zdrowotnych przeciwwskazań do pełnienia tego zawodu.
Zatrudnienie i bezrobocie w Polsce a zawód pielęgniarki
W Polsce po 2010 r. obserwowany jest systematyczny spadek bezrobocia. Dla porównania, w 2015 r. stopa rejestrowanego bezrobocia wyniosła 9,7%, zaś w 2020 r. tylko 5,2%. Najnowszych informacji na temat stanu zatrudnienia pielęgniarek dostarcza raport pt. „Rozwój kompetencji pielęgniarskich”, współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój na lata 2014-2020. Wynika z niego, że ponad 80% pielęgniarek jest zatrudnionych na zasadzie umowy o pracę. Nieco niższy wskaźnik zatrudnienia na umowę o pracę występuje w sektorze w ambulatoryjnej opiece zdrowotnej w placówkach ochrony zdrowia. W sektorze tym pielęgniarki pracujące na umowie o pracę stanowią 59% całości. Około 40% pielęgniarek jest zatrudnionych na zasadzie umowy zlecenie.
Problematykę zatrudnienia i bezrobocia wśród pielęgniarek i pielęgniarzy, będących absolwentami Wyższej Szkoły Umiejętności Zawodowych w Pińczowie podejmuje także Ogólnopolski System Badania Ekonomicznych Losów Absolwentów. Statystyki pozyskiwane za pośrednictwem badania z danych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i systemu POLON. Z badania wynika, że wynagrodzenie absolwentów WSUZ z roku na roku systematycznie rośnie, zaś absolwenci WSUZ trzech roczników zarabiają więcej niż absolwenci kierunku po innych uczelniach medycznych. W statystykach widoczny jest znaczny wynagrodzeń absolwentów WSUZ- z 2723,71 zł brutto w 2015 do 3884 zł brutto w 2018 r. Jest to wzrost o ponad 25%.
Średni czas poszukiwania pracy wśród absolwentów pielęgniarstwa z lat 2015,2017, 2018 wynosi do 1 miesiąca. W ciągu ¾ roku od uzyskania dyplomu wszyscy studenci uzyskują zatrudnienie. Zauważalna jest tendencja, że wśród osób posiadających doświadczenie zawodowe przed uzyskaniem dyplomu średni czas poszukiwania pracy jest niższy niż wśród osób, którego nie wykazały się doświadczeniem zawodowym przed uzyskaniem dyplomu. Badanie absolwentów z trzech roczników wskazało również, że udział miesięcy przepracowanych wyniósł około 9/10. Najpowszechniejszą formą zatrudnienia absolwentów WSUZ umowa o pracę (powyżej 4/5 osób badanych), zaś udział osób samozatrudnionych wynosi poniżej 1/5.
Zapotrzebowanie na zawód pielęgniarki
W obliczu procesu starzenia się społeczeństwa oraz obłożenia szpitali z uwagi na pandemię Covid-19, pielęgniarstwo stało się zawodem, na które występuje duże zapotrzebowanie na rynku. Badanie Barometr Zawodów z 2021 r., opracowane przez Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie na zlecenie Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii wymienia pielęgniarstwo jako 1 z 4 najbardziej deficytowych zawodów w Polsce. W stosunku do roku poprzedniego wzrost zapotrzebowania na usługi pielęgniarskie wzrósł w połowie polskich województw. W Polsce zarejestrowanych jest 343 003 pielęgniarek (stan na 31-12-2020, raport ukazuje się raz do roku). Dane zebrane przez Naczelną Izbę Pielęgniarek i Położnych ukazują także problem wzrostu średniego wieku pielęgniarek. Średnia wieku pielęgniarek w 2020 r. wynosi 53,16 lat, zaś dla porównania 2015 r. 50,13 lat. Problem ten ukazuje także raport „Rozwój kompetencji pielęgniarskich” z 2020 r, z którego to wynika, że największy udział pielęgniarek- prawie 1/3- to osoby w wieku 50-59 lat. Drugą najliczniej reprezentowaną grupą są pielęgniarki w wieku 40-49 lat- nieco ponad ¼ wszystkich pielęgniarek. Jednocześnie odsetek młodych pielęgniarek (do 39 lat) wynosi jedynie 13%. Z uwagi na następujący proces starzenia się kadry pielęgniarskiej, ważne jest zasilenie jej młodymi osobami po ukończonych studiach wyższych.
Wynagrodzenia pielęgniarek
Główny Urząd Statystyczny podał, że przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w 2020 r. wyniosło 5167,47 zł. Zarobki pielęgniarek zależą od regulacji państwowych (w przypadku sektora publicznego), stażu pracy oraz rodzaju specjalizacji. Zgodnie z danymi GUS, mediana zarobków pielęgniarek wynosi 3960 zł brutto. Najlepiej opłacaną specjalizacją pielęgniarską jest anestozjologiczna oraz zabiegowa- średnie zarobki w przypadku tych specjalizacji wynoszą około 4800 zł brutto. W sektorze publicznym średnie wynagrodzenie pielęgniarek wynosiło 5426,21 zł, zaś prywatnym- 4824,81 zł.
Płaca minimalna w służbie zdrowia wynosi 2600 zł brutto, zaś stawka godzinowa 17 zł. Wynagrodzenie zasadnicze w pielęgniarstwie w 2020 r. było zależne od uzyskanych kwalifikacji zawodowych (tzw. współczynnik pracy). Zasadnicze wynagrodzenie za okres od lipca 2019 do czerwca 2020 pielęgniarki z tytułem zawodowym magistra (grupa 7, współczynnik pracy 1,05) wyniosło 4410 zł brutto, dla pielęgniarki która uzyska tytuł zawodowy licencjata (grupa 8, współczynnik pracy 0,73) – 3066 zł brutto, zaś dla pielęgniarki nie posiadającej tytułu specjalisty pielęgniarstwa (grupa 9, współczynnik pracy 0,64)- 2688 zł brutto. Ważnym uregulowaniem kwestii zarobków pielęgniarek jest podniesienie wynagrodzenia zasadniczego pielęgniarek i położnych o co najmniej 20% kwoty stanowiącej różnicę między najniższym wynagrodzeniem zasadniczym w gospodarce narodowej a wynagrodzeniem zasadniczym pielęgniarek. Zgodnie z nim, płaca minimalna pielęgniarek z grupy 7 będzie wynosić 5425 zł, grupy 3772 zł, zaś grupy 9 3307,18 zł.